Koca Öküzün Ölümü Öykü İncelemesi

Yazan:

Öykü Hakkında

Toplumcu gerçekçilik akımının önde gelen yazarlarından Samim Kocagöz, bu öyküsünde toplumsal bir sorunu işlemiştir. Yazar, “Koca Öküzün Ölümü” hikâyesinde yoksul köylülerin zor şartlarda nasıl bir yaşam sürdüğüne dair bir kesit vermiştir.

Öykünün Özeti (Olay Örgüsü)

Yusuf, üç gündür kayıp olan ineğini aramaktadır.

Nehrin kıyısına gelince koca öküzün bataklığa saplanıp öldüğünü görür.

Yusuf’un yanına oğlu gelir.

Koca öküzün ölümüyle ilgili konuşurlar.

Yusuf, koca öküzü bataklıktan nehrin derin sularına iter.

Bataklıktan yeşil ılgın ormanına doğru yürürler.

Öyküdeki Kişiler

Yusuf

Yoksul bir köylüdür. Yıllarca koca öküzle birlikte başkalarının tarlalarında çift sürmüş, geçimini böyle sağlamıştır. Koca öküzün ölümüyle yapacak hiçbir işi kalmamıştır.

Yusuf’un Oğlu

Henüz hayat tecrübesi olmayan bir gençtir. Sorduğu sorulardan öğrenmeye meraklı biri olduğu anlaşılıyor.

Olay

Hikâyede belirgin ve gelişen bir olay yoktur. Günlük yaşantıdan bir kesit alınarak anlatılmıştır. Serim, düğüm, çözüm bölümleri yoktur. Durum - kesit öyküsüdür. Bu tür öykülere “Çehov tarzı öykü” de denir.

Koca öküzün ölümü, bu ölüm karşısında sahibi Yusuf’un duygu ve düşünceleriyle oğlu arasında geçen konuşmalar olayın bütününü oluşturuyor.

Mekân

Hikâyede ayrıntılı mekân tasvirleri görülmüyor. Mekân ismi olarak köy, nehir, bataklık ve yeşil ılgın ormanı geçiyor.

Zaman

Öyküde “sabah”, “akşam”,“üç gündür”, “bugün” gibi zaman ifadelerine rastlanır. Belirli bir zaman yoktur. Günlük yaşantıdan bir kesiti anlatmaktadır.

Dil ve Anlatım

Hikâye sade, açık, yalın bir dille anlatılmıştır. Hikâyede kişiler ve mekânla ilgili ayrıntılı tasvirler yoktur.

Hikâye, koca öküzün sahibi Yusuf üzerine kurulmuştur. Yusuf üzerinden “emek-sömürü”, “yoksulluk”, “çaresizlik”, “toplumsal sınıf çatışması” gibi kavramlar gerçekçi bir bakış açısıyla verilmiştir.

Konu

Köy yaşantısından bir kesit.

Tema

Yoksulluk. (Öyküde köylülerin nasıl zor şartlarda yaşadığı ve çaresizlikleri gözler önüne seriliyor.)

Genel Değerlendirme

Öykü; toplumcu gerçekçi bir bakış açısıyla ezilen, sömürülen, çaresizlik içinde kıvranan ve ilgisizlikten perişan olan köylülerin yaşam şartlarına dikkat çekmesi bakımından edebiyatımızda önemli bir yere sahiptir.

EN ÇOK OKUNAN YAYINLAR

Yağmur Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Yağmur Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Olur dem-be-dem nevha-ger, nağme-sâz Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Sokaklarda seyl-âbeler ağlaşır, Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır; Bulutlar karardıkça zerâta bir Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir; Bürür bir soğuk gölge etrâfı hep, Nümâyân olur gündüzün nısf-ı şeb. Söner şimdi, manzûr olurken demin Heyûlası karşımda bir âlemin. Açılmaz ne bir yüz, ne bir pencere; Bakıldıkça vahşet çöker yerlere. Geçer boş sokaktan, hayâlet gibi, Şitâbân u pûşîde-ser bir sabî O dem leyl-i yâdımda, solgun, tebâh, Sürür bir kadın bir ridâ-yı siyâh. Saçaklarda kuşlar –hazindir bu pek! – Susarlar, uzaktan ulur bir köpek. Öter gûş-ı rûhumda boş bir enîn, Boğuk bir tezâd-ı sükûn u tanîn: Küçük, pür-heves, gevherîn katreler Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Olur, muttasıl nevha-ger, nağme-sâz Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Küçük, pür-heves, g
Devamı»

Çoban Çeşmesi Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Çoban Çeşmesi Deriden derine ırmaklar ağlar, Uzaktan uzağa çoban çeşmesi. Ey suyun sesinden anlayan bağlar! Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi? Gönlünü Şirin’in aşkı sarınca, Yol almış hayâtın ufuklarınca; O hızla dağları Ferhad yarınca, Başlamış akmağa çoban çeşmesi. O zaman başından aşkındı derdi, Mermeri oyardı, taşı delerdi. Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi, Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi! Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu, Kerem’in sazına cevap veren bu Kuruyan gözlere yaş gönderen bu… Sızmazdı toprağa çoban çeşmesi Leylâ gelin oldu, Mecnun mezarda, Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda; Ateşten kızaran bir gül arar da, Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi. Ne şâir yaş döker, ne âşık ağlar, Tarihe karıştı eski sevdâlar. Beyhûde seslenir, beyhûde çağlar Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi.                    Faruk Nafiz Çamlıbel Şiirin Biçim Yönünden İncelenmesi Nazım biçimi: koşmadır. Nazım birimi: dörtlüktür. Ölçüsü: 6+5 duraklı, 11’li h
Devamı»

Kaldırımlar Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Kaldırımlar Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında; Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında, Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık; Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar. İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık; Biri benim, biri de serseri kaldırımlar. İçimde damla damla bir korku birikiyor; Sanıyorum, her köşe başını sarmış devler… Üstüme camlarını hep simsiyah dikiyor; Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler. Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi; Kaldırımlar, içimde yaşanmış bir insandır. Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi; Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır. Bana düşmez can vermek, yumuşak bir kucakta; Ben bu kaldırımların emzirdiği bir çocuğum! Aman, sabah olmasın, bu karanlık sokakta; Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum! Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim yol gitsin; İki yanımda aksın bir sel gibi fenerler. Tak, tak, ayak sesimi aç kö
Devamı»

Otuz Beş Yaş Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Otuz Beş Yaş Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün. Delikanlı çağımızdaki cevher, Yalvarmak, yakarmak nafile bugün, Gözünün yaşına bakmadan gider. Şakaklarıma Kar mı yağdı ne var? Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz? Ya gözler altındaki mor halkalar? Neden böyle düşman görünürsünüz, Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? Zamanla nasıl değişiyor insan! Hangi resmime baksam ben değilim. Nerde o günler, o şevk, o heyecan? Bu güler yüzlü adam ben değilim; Yalandır kaygısız olduğum yalan. Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız; Hatırası bile yabancı gelir. Hayata beraber başladığımız, Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir; Gittikçe artıyor yalnızlığımız. Gökyüzünün başka rengi de varmış! Geç fark ettim taşın sert olduğunu. Su insanı boğar, ateş yakarmış! Her doğan günün bir dert olduğunu İnsan bu yaşa gelince anlarmış. Ayva sarı nar kırmızı sonbahar! Her yıl biraz daha benimsediğim. Ne dönüp duruyor havada kuşlar? Nerden ç
Devamı»

Elli Kuruş Öykü İncelemesi

Yazan:
Resim
Öykü Hakkında Cumhuriyet dönemi toplumcu gerçekçi yazarlarından Orhan Kemal’in “ Elli Kuruş ” adlı öyküsü “ Önce Ekmek ” adlı ilk öykü kitabında yer almaktadır. Öykünün Özeti Öykü, soğuk bir kış gününde gazete satan bir çocuğun sesiyle başlar. İster lapa lapa kar, ister şarıl şarıl yağmur yağsın, isterse de bütün gecenin ayazından karlar dona kesmiş olsun, sabahın beş buçuğunda karanlıkları ürperten sesiyle sokağa girerdi: “Gazete, havadis!” Öykü, gazeteci çocuğun tanıtımıyla devam eder. Babası gazetelerden birinde tahsildarlık yaparken kötü bir kadının peşine takılıp kendilerini terk etmiş. Annesi bir eczanede, haminnesi, tuzcuda çalışmaya başlamış. Bir de kardeşi varmış. Geçim sıkıntısı çektikleri için kendisi de gazete satarak aile bütçesine katkıda bulunuyormuş. Gazeteci çocuk karne zamanı birkaç gün gelmeyince yazar meraklanır. Çocuk sınavlara hazırlandığı için gazete satışını iki gün aksatmıştır. Hem okumak hem de gazete satmak onu yormuştur. Hasta düşmüş, öksürmeye
Devamı»